5. Νοσήματα γαστρεντερικού σωλήνος
5.1. Πολύ σημαντικές γνώσεις
5.1.1. Κύριες ενδείξεις, κύριες αντενδείξεις και σημαντικές επιπλοκές ενδοσκοπικού ελέγχου ανώτερου πεπτικού, κατώτερου πεπτικού και ενδοσκόπηση παλίνδρομης χολαγγειογραφίας.
5.1.2. Ορισμός και αιτιολογικοί τύποι δυσκαταποσίας.
5.1.3. Γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος: Ορισμός, επιδημιολογία, αιτιοπαθογένεια, κλινικές εκδηλώσεις και επιπλοκές, διάγνωση και θεραπεία.
5.1.4. Στοιχεία φυσιολογίας του στομάχου.
5.1.5. Επιδημιολογία, παθοφυσιολογία, διάγνωση και θεραπεία της λοίμωξης του στομάχου με ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού.
5.1.6. Ορισμοί, επιδημιολογία και αιτιοπαθογένεια του πεπτικού έλκους. Κλινικές εκδηλώσεις δωδεκαδακτυλικού και γαστρικού έλκους. Επιπλοκές έλκους (αιμορραγία, διάτρηση, πυλωρική στένωση). Διάγνωση και συντηρητική θεραπεία του πεπτικού έλκους. Ενδείξεις χειρουργικής θεραπείας.
5.1.7. Ορισμός, ταξινόμηση και κλινική εικόνα των οξειών, χρονίων και ειδικών μορφών γαστρίτιδος
5.1.8. Στοιχεία φυσιολογίας του λεπτού εντέρου.
5.1.9. Σύνδρομα δυσαπορρόφησης. Ορισμός, αιτιολογία, γενικές κλινικές εκδηλώσεις και ειδικές εκδηλώσεις αναλόγως του αιτίου, παρακλινική διερεύνηση που τεκμηριώνει την διάγνωση και την υποκείμενη νόσο.
5.1.10. Κοιλιοκάκη: Επιδημιολογία και αιτιολογία της νόσου. Βασική παθολογοανατομική εικόνα και συχνές αιτίες ατροφίας των λαχνών. Κλινικοεργαστηριακές εκδηλώσεις, επιπλοκές και νοσήματα που συνδυάζονται συχνά με κοιλιοκάκη. Διάγνωση και αντιμετώπιση της νόσου.
5.1.11. Υπολακτασία (Επιδημιολογία, κλινικά χαρακτηριστικά, διάγνωση και αντιμετώπιση).
5.1.12. Δυσκοιλιότητα: Ορισμός, κύρια αίτια και διερεύνηση. Πού οφείλεται και πώς αντιμετωπίζεται η ιδιοπαθής δυσκοιλιότητα.
5.1.13 Φλεγμονώδεις εντεροπάθειες. Αιτιολογική ταξινόμηση.
5.1.14. Ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις εντεροπάθειες (ΙΦΕΝ): Ορισμός, επιδημιολογία, βασικά παθολογοανατομικά στοιχεία της ελκώδους κολίτιδας και της νόσου του Crohn και αιτιοπαθογένεια.
5.1.15. Γενικά συμπτώματα, ειδικά συμπτώματα, εντερικές επιπλοκές και εξωεντερικές εκδηλώσεις των ΙΦΕΝ. Κλινικές μορφές ελκώδους κολίτιδας και νόσου του Crohn.
5.1.16. Διερεύνηση των ΙΦΕΝ (ιδιαίτερα ενδοσκοπικά και ακτινολογικά ευρήματα), πρόγνωση, διάγνωση και αντιμετώπισή τους.
5.1.17. Εκκολπωμάτωση παχέος εντέρου: Ορισμός, αιτιοπαθογένεια, επιδημιολογία και φυσική ιστορία. Κλινική εικόνα, αντικειμενικά ευρήματα, και επιπλοκές εκκολπωματίτιδας. Τρόποι διερεύνησης, επιπλοκές και αντιμετώπιση της εκκοπλωματίτιδας.
5.1.18. Πώς ορίζονται, πώς διακρίνονται μακροσκοπικά, και ποια η ιστοπαθολογία των πολυπόδων του παχέος εντέρου.
5.1.19. Αιμορραγία του ανώτερου πεπτικού: Συχνότητα, κύρια αίτια, κλινικοεργαστηριακή εκτίμηση (ιστορικό, αντικειμενική εξέταση, παρακλινικές εξετάσεις), άμεση αντιμετώπιση.
5.1.20. Αιμορραγίες κατώτερου πεπτικού: Αιτιολογία και διαγνωστική προσέγγιση.
5.2. Σημαντικές γνώσεις
5.2.1. Ορισμός, συμπτώματα, διαγνωστική προσέγγιση και αντιμετώπιση της αχαλασίας του οισοφάγου.
5.2.2. Λοιμώδεις οισοφαγίτιδες: Ποια παθογόνα τις προκαλούν, ποια είναι η ενδοσκοπική εικόνα τους.
5.2.3. Η έννοια της δυσπεψίας, υποομάδες που χαρακτηρίζονται ως δυσπεψία, το μέγεθος του προβλήματος και η έννοια και αντιμετώπιση της λειτουργικής δυσπεψίας.
5.2.4. Χρόνια εντερική ψευδοαπόφραξη. Αιτιοπαθογένεια, κλινικές εκδηλώσεις, διάγνωση και θεραπεία.
5.2.5. Αδενωμάτώδεις (νεοπλασματικοί) πολύποδες παχέος εντέρου: Ορισμός, συχνότητα, κλινική σημασία, συμπτωματολογία, διάγνωση, θεραπεία και παρακολούθηση.
5.2.6. Κυριότερα αίτια, κλινικοεργαστηριακές εκδηλώσεις, απεικονιστικά ευρήματα και αντιμετώπιση του οξέος μεγάκολου.
5.2.7. Ταξινόμηση, αιτιολογία και προδιαθετικοί παράγοντες των μορφών εντερικής ισχαιμίας. Κλινική εικόνα της εμβολής και θρομβώσεως των μεσεντερίων αρτηριών και θρόμβωση της μεσεντέριας φλέβας. Ποιές είναι οι αιματολογικές και βιοχημικές αλλοιώσεις της οξείας ισχαιμίας και οι απεικονιστικές μέθοδοι που βοηθούν τη διάγνωση. Χρόνια ισχαιμία του εντέρου. Θεραπεία και πρόγνωση της οξείας και χρόνιας μεσεντέριας ισχαιμίας.
5.2.8. Ισχαιμική κολίτις. Συχνότητα, αιτιοπαθογένεια, κλινική εικόνα, διαγνωστική προσέγγιση και θεραπεία.
5.3. Επιθυμητή γνώση
5.3.1. Σπαστικές διαταραχές του οισοφάγου, κυρίως σημασία και κλινική εικόνα.
5.3.2. Ξένα σώματα του οισοφάγου: Άτομα αυξημένου κινδύνου, κλινικές εκδηλώσεις.
5.3.3. Αίτια της βακτηριακής υπερανάπτυξης στο λεπτό έντερο, κλινικές εκδηλώσεις, διαγνωστική μεθοδολογία και αντιμετώπιση.
5.3.4. Πολύποδες, πλην των νεοπλασματικών, του παχέος εντέρου: Ποιοί είναι και ποια η κλινική τους σημασία.
5.3.5. Οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση. Παθογένεια της νόσου, παραλλαγές, συμπτώματα, αντιμετώπιση και έλεγχος των συγγενών του ασθενούς.
5.3.6. Σύνδρομο βραχέος εντέρου: Πώς ορίζεται, παθοφυσιολογία αναλόγως της περιοχής που έχει αφαιρεθεί, κλινική εικόνα και αντιμετώπιση.
5.3.7. Εντεροπάθεια με απώλεια λευκώματος. Κύρια αίτια, κλινικοεργαστηριακά χαρακτηριστικά και αντιμετώπιση.
5.3.8. Πώς ορίζεται, ποια είναι η συχνότητα και η παθογένεια, με ποιες κλινικές μορφές εκδηλώνεται, πως τεκμηριώνεται η διάγνωση και πώς αντιμετωπίζεται το συγγενές μεγάκολο.
5.3.9. Βασικά στοιχεία ορθοπρωκτικών παθήσεων και ιδιαίτερα, αιμορροΐδων, ραγάδων, ορθοπρωκτικών αποστημάτων και συριγγίων.
5.4. Στοιχειώδης γνώση
5.4.1. Κινητική μελέτη γαστρεντερικού σωλήνος: μανομετρία οισοφάγου και ορθοπρωκτικής περιοχής
5.4.2. Δευτεροπαθείς κινητικές διαταραχές οισοφάγου: Πώς εκδηλώνονται κλινικά και σε ποιες νόσους απαντώνται.
5.4.3. Τύποι και εκδηλώσεις εκκολπωμάτων του οισοφάγου.
5.4.4. Κλινική εμφάνιση και διαφορική διάγνωση και διερεύνηση διάτρησης του οισοφάγου.
5.4.5. Αιτιολογικές κατηγορίες (και επιμέρους νόσοι και καταστάσεις) καθυστερημένης γαστρικής κένωσης, φάσμα κλινικών εκδηλώσεων, ευρήματα φυσικής εξέτασης, παρακλινική διερεύνηση και θεραπεία.
5.4.6. Ορισμός, αίτια, διάγνωση και θεραπεία του τροπικού Sprue
5.4.7. Αίτια, κλινικοεργαστηριακές εκδηλώσεις και τρόπος διαγνώσεως της λεμφαγγειεκτασίας.
5.4.8. Πού οφείλεται, ποιες οι κύριες εκδηλώσεις, πώς γίνεται η διάγνωση και ποια η αντιμετώπιση της νόσου του Wipple.
5.4.9. Πώς ορίζεται, ποιες οι κλινικές εκδηλώσεις, πώς γίνεται η διάγνωση και η αντιμετώπιση της ηωσινοφιλικής γαστρεντερίτιδας.
5.4.10. Εκκολπώματα λεπτού εντέρου: Σε ποιες μορφές εντέρου εντοπίζεται και ποιες οι επιπλοκές τους.
5.4.11. Ακτινική εντερίτις: Πώς εκδηλώνεται κλινικά
5.4.12. Οικογενής πολυποδίαση παχέος εντέρου: Πώς ορίζεται , πώς κληρονομείται, ποια είναι η υποκείμενη γενετική βλάβη και ποιες οι παραλλαγές της νόσου. Συμπτώματα, διάγνωση και αντιμετώπιση.
5.4.13. Σύνδρομα αμαρτώδους πολυποδιάσεως. Ποια είναι, πώς κληρονομούνται και πώς εκδηλώνονται κλινικά.
6. Νοσήματα ήπατος, χοληφόρων οδών και παγκρέατος
6.1. Πολύ σημαντικές γνώσεις
6.1.1. Τι είναι χολερυθρίνη, ποιές μορφές υπάρχουν και μετρώνται, ποιά μορφή διηθείται στα ούρα και ποιά η ερμηνεία της αυξήσεως της στον ορό και της παρουσίας της στα ούρα.
6.1.2. Ποια η σημασία της αυξήσεως των αμινοτρανσφερασών, της LDH, της αλκαλικής φωσφατάσης και της γGT στα νοσήματα του ήπατος και των χοληφόρων και πώς αξιολογούνται.
6.1.3. Ποια είναι η χρησιμότητα και πώς αξιολογούνται τα επίπεδα της λευκωματίνης του ορού και ο χρόνος προθρομβίνης στα ηπατικά νοσήματα.
6.1.4. Ποια είναι η χρησιμότητα της μετρήσεως της αμυλάσης και της λιπάσης στον ορό σε νοσήματα του παγκρέατος και σε ποιες άλλες καταστάσεις βρίσκονται αυξημένες τιμές αμυλάσης.
6.1.5. Απεικονιστικές μέθοδοι ελέγχου ήπατος, χοληφόρων οδών και παγκρέατος με έμφαση στην υπερηχοτομογραφία, την υπολογιστική τομογραφία άνω κοιλίας, την ενδοσκοπική παλίνδρομη χολαγγειο-παγκρεατογραφία και τη μαγνητική χολαγγειο-παγκρεατογραφία.
6.1.6. Κύριες ενδείξεις και επιπλοκές βιοψίας του ήπατος.
6.1.7. Ίκτερος: Ορισμός, ταξινόμηση με βάση την υπεροχή της μη συζευγμένης ή συζευτμένης υπερχολίνης (συχνά αίτια και διαγνωστική προσπέλαση). Εργαστηριακή διάκριση ηπατοκυτταρικού από αποφρακτικό ίκτερο.
6.1.8. Ορισμός, συχνότερα αίτια, κλινική εικόνα, εργαστηριακά ευρήματα, ηπατικές και εξωηπατικές επιπλοκές, πρόγνωση, θεραπεία και παρακολούθηση των οξειών ηπατιτίδων.
6.1.9. Λοίμωξη από ιό της ηπατίτιδας Α. Στοιχεία ιολογίας, τρόποι μετάδοσης, ορολογική διάγνωση και προφύλαξη.
6.1.10. Λοίμωξη από ιό της ηπατίτιδας Β. Στοιχεία ιολογίας, τρόποι μετάδοσης, ομάδες υψηλού κινδύνου, κλινική εικόνα και έκβαση. Ορολογικοί και ιολογικοί δείκτες που θέτουν τη διάγνωση και πρόληψη της νόσου.
6.1.11. Λοίμωξη από ιό της ηπατίτιδας C. Στοιχεία ιολογίας, επιδημιολογία, τρόποι μετάδοσης, κλινική εικόνα και έκβαση της νόσου, παράγοντες ευνοϊκοί ή δυσμενείς που συμμετέχουν στην εξέλιξη της νόσου. Διάγνωση με βάση τις βιοχημικές εξετάσεις, τον ορολογικό και ιολογικό έλεγχο και πρόληψη της νόσου.
6.1.12. Ορισμός, ιστολογικές μορφές και σύστημα βαθμολόγησης των χρόνιων ιογενών ηπατιτίδων.
6.1.13. Χρόνια ηπατίτιδα Β: Το φάσμα των κλινικών εκδηλώσεων και οι φάσεις της φυσικής ιστορίας της χρονίας ηπατίτιδας Β. Εργαστηριακή διερεύνηση (ορολογικά και ιολογικά ευρήματα) της νόσου.
6.1.14. Χρόνια ηπατίτιδα C: Το φάσμα των κλινικών εκδηλώσεων και οι φάσεις της φυσικής ιστορίας της χρονίας ηπατίτιδας Β. Εργαστηριακή διερεύνηση (ορολογικά και ιολογικά ευρήματα) της νόσου.
6.1.15. Πρόγνωση και θεραπεία της χρόνιας ηπατίτιδας Β και C.
6.1.16. Επιδημιολογία και παράγοντες κινδύνου στην αλκοολική νόσο του ήπατος. Παθογένεια και ιστοπαθολογικές μορφές της αλκοολικής νόσου του ήπατος. Κλινικές εκδηλώσεις, εργαστηριακά ευρήματα, διάγνωση και επιπλοκές των επιμέρους μορφών της αλκοολικής νόσου του ήπατος.
6.1.17. Ορισμός, ταξινόμηση και αίτια οξείας ηπατικής ανεπάρκειας. Κλινικά και εργαστηριακά ευρήματα, θεραπεία και πρόγνωση της οξείας ηπατικής ανεπάρκειας.
6.1.18. Ορισμός μορφολογική και αιτιολογική ταξινόμησης της κίρρωσης του ήπατος. Κλινική εικόνα ανάλογα με τη φάση της νόσου και ταξινόμηση της βαρύτητας κατά Child-Pugh. Εργαστηριακά ευρήματα και θεραπεία της κιρρώσεως.
6.1.19. Πυλαία υπέρταση. Ορισμός και αιτιολογία αναλόγως της εντοπίσεως του αιτίου.
6.1.20. Κλινικά επακόλουθα και κλινικοεργαστηριακά ευρήματα της πυλαίας υπέρτασης. Τι είναι οι γαστροοισοφαγικοί κιρσοί και η συμφορητική πυλαία γαστροπάθεια. Ποιοι είναι οι προγνωστικοί δείκτες επικείμενης κιρσορραγίας. Προφυλακτική θεραπεία, θεραπεία ενεργούς κιρσορραγίας και πρόληψη υποτροπής της.
6.1.21. Παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί αναπτύξεως του ασκίτη. Αίτια του ασκίτη με βάση τις παθήσεις που προσβάλλουν ή δεν προσβάλλουν το περιτόναιο. Συμπτώματα και κλινικά σημεία. Διάγνωση της παρουσίας ασκιτικής συλλογής. Ανάλυση βιοχημική και κυτταρολογική του ασκιτικού υγρού, ταξινόμηση ασκίτη σε αυτόν που οφείλεται ή δεν οφείλεται σε πυλαία υπέρταση. Αντιμετώπιση του ασκίτη ανάλογα με τον τύπο του ασκιτικού υγρού.
6.1.22. Ηπατική (πυλαιο-συστηματική) εγκεφαλοπάθεια. Ορισμός, σταδιοποίηση και διαφορική διάγνωση από άλλες μορφές εγκεφαλικής δυσλειτουργίας, προδιαθεσικοί παράγοντες ανάπτυξης του συνδρόμου. Θεραπευτικά μέτρα.
6.1.23. Ορισμοί, παθογένεια και παράγοντες κινδύνου αναπτύξεως χολολίθων.
6.1.24. Αιτιολογία, παθογένεια, κλινική εικόνα, επιπλοκές, εργαστηριακά ευρήματα, διάγνωση και θεραπεία της οξείας χολοκυστίτιδας.
6.1.25. Ορισμός αιτιολογία, παθογένεια, κλινική εικόνα, εργαστηριακά ευρήματα, επιπλοκές, διάγνωση και θεραπεία οξείας χολαγγειϊτιδας.
6.1.26. Ορισμοί, διάκριση ανάλογα με την βαρύτητα και πρώιμοι διαγνωστικοί δείκτες βαρύτητας της οξείας παγκρεατίτιδας. Η έννοια των διαφόρων μορφών της οξείας παγκρεατίτιδας ανάλογα με το αν υπάρχει νέκρωση ή όχι, συλλογή υγρού, κύστεων και αποστήματος.
6.1.27. Παθογένεια και προδιαθετικοί παράγοντες αναπτύξεως οξείας παγκρεατίτιδας.
6.1.28. Συμπτώματα, αντικειμενικά ευρήματα, εργαστηριακά ευρήματα και ευρήματα απεικονιστικών δοκιμασιών στην οξεία παγκρεατίτιδα.
6.1.29. Διάγνωση, συστηματικές και τοπικές επιπλοκές της οξείας παγκρεατίτιδας. Πρόγνωση και θεραπευτικές παρεμβάσεις στην οξεία παγκρεατίτιδα.
6.2. Σημαντικές γνώσεις.
6.2.1. Λοιμώξεις από τον ιό της Ηπατίτιδας D: Προϋποθέσεις λοιμώξεως, συχνότητα, κλινικές μορφές διάγνωση
6.2.2. Μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα: Αιτιολογία, κλινικές εκδηλώ-σεις, εργαστηριακά ευρήματα, πρόγνωση και θεραπεία.
6.2.3. Ταξινόμηση με βάση την αιτιοπαθογένεια και ιστολογία των φαρμακευτικών ηπατοπαθειών.
6.2.4. Πρωτοπαθής χολική κίρρωση. Ορισμός, επιδημιολογία, συσχετισμοί με άλλα αυτοάνοσα νοσήματα, το φάσμα των κλινικοεργαστηριακών εκδηλώσεων, ιστολογικά ευρήματα, διάγνωση πρόγνωση και αντιμετώπιση της νόσου.
6.2.5. Σύνδρομο Budd-Chiari: Πώς ορίζεται, κύρια αίτια, κλινικοεργαστηριακές εκδηλώσεις, διάγνωση και θεραπεία.
6.2.6. Κλινικά και εργαστηριακά ευρήματα, διάγνωση και θεραπεία χρονίας χολοκυστίτιδας.
6.3. Επιθυμητές γνώσεις
6.3.1. Επιδημιολογία, κλινική εικόνα και κλινικές μορφές, εργαστη-ριακά και ορολογικά ευρήματα, ταξινόμηση με βάση τα ορολογικά ευρήματα, διάγνωση και θεραπεία των αυτοάνοσων ηπατιτίδων.
6.3.2. Χρόνια παγκρεατίτιδα: Ορισμός, ταξινόμηση, επιδημιολογία, κλινική εικόνα και εργαστηριακά ευρήματα, διάγνωση, επιπλοκές και αντιμετώπιση.
6.3.3. Ενδοκρινικοί όγκοι του παγκρέατος. Ποιοι είναι, ποιες ορμόνες εκκρίνουν, πού συνήθως εντοπίζονται κατά περίπτωση, ποιες είναι οι κλινικές τους εκδηλώσεις.
6.4. Στοιχειώδεις γνώσεις
6.4.1. Λοιμώξεις από τους ιούς της ηπατίτιδας Ε και G/GB-C: Τρόποι μετάδοσης, συχνότητα και κλινική σημασία.
6.4.2. Ανεπάρκεια α1– αντιθρυψίνης: Τρόπος κληρονομικότητας, γενετική βάση, παθογένεια, όργανα που προσβάλλει και κλινικές εκδηλώσεις, διάγνωση και θεραπεία.
6.4.3. Ηπατονεφρικό σύνδρομο: Ορισμός, συχνότητα, παθογένεια, κλινική εικόνα και διαγνωστικά κριτήρια, πρόγνωση και θεραπεία.
6.4.4. Ηπατονεφρικό σύνδρομο: Ποιες είναι οι κυριότερες διαταραχές του πνευμονικού παρεγχύματος στην κίρρωση του ήπατος, παθοφυσιολογία, εκδηλώσεις και θεραπεία.
6.4.5. Πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειΐτιδα: Συχνότητα, κλινική εικόνα, εργαστηριακά ευρήματα, διάγνωση.
